จำปี
จำปี
ชื่อพื้นเมือง :จำปี, จุมปี
ชื่อสามัญ : White champaka
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Magnolia x alba (DC.) Figlar
ชื่อวงศ์ : Magnoliaceae
ด้านนิเวศวิทยา
สันนิษฐานว่ามีถิ่นกำเนิดจากจีนตอนใต้หรือมาเลเซีย
ในประเทศไทยนิยมปลูกเป็นไม้ประดับทั่วไป ออกดอกตลอดปี
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ลำต้น
จำปีเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ลำต้นสูงประมาณ 10-15 เมตร และหากอยู่บนที่สูงจะสูงได้มากถึง 20 เมตร ลำต้นแตกกิ่งก้านมาก จนแลดูเป็นทรงพุ่มหนา เปลือกลำต้นยังเล็กมีสีเทา เมื่อโตเต็มที่จะเปลี่ยนเป็นสีเทาอมน้ำตาล ผิวลำต้นแตกเป็นร่องตามแนวยาวของลำต้น กิ่งเปราะ และหักง่าย
จำปีเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ลำต้นสูงประมาณ 10-15 เมตร และหากอยู่บนที่สูงจะสูงได้มากถึง 20 เมตร ลำต้นแตกกิ่งก้านมาก จนแลดูเป็นทรงพุ่มหนา เปลือกลำต้นยังเล็กมีสีเทา เมื่อโตเต็มที่จะเปลี่ยนเป็นสีเทาอมน้ำตาล ผิวลำต้นแตกเป็นร่องตามแนวยาวของลำต้น กิ่งเปราะ และหักง่าย
ใบ
ใบจำปี ออกเป็นใบเดี่ยว เรียงสลับกันบนกิ่ง ใบมีรูปหอก มีก้านใบยาว 1.5-2 เซนติเมตร ขนาดใบประมาณ 5-10 เซนติเมตร ยาวประมาณ 10-20 เซนติเมตร โคนใบสอบ ปลายใบแหลม แผ่นใบเรียบ และขอบใบเรียบ แผ่นใบมีสีเขียวอ่อน มีเส้นกลางใบสีขาวอมเขียวชัดเจน แผ่นใบค่อนข้างหนา และเหนียว
ใบจำปี ออกเป็นใบเดี่ยว เรียงสลับกันบนกิ่ง ใบมีรูปหอก มีก้านใบยาว 1.5-2 เซนติเมตร ขนาดใบประมาณ 5-10 เซนติเมตร ยาวประมาณ 10-20 เซนติเมตร โคนใบสอบ ปลายใบแหลม แผ่นใบเรียบ และขอบใบเรียบ แผ่นใบมีสีเขียวอ่อน มีเส้นกลางใบสีขาวอมเขียวชัดเจน แผ่นใบค่อนข้างหนา และเหนียว
ดอก
ดอกจำปี ออกเป็นดอกเดี่ยวบริเวณปลายยอด ประกอบด้วยกลีบดอกที่เรียงช้อนกัน 8-12 กลีบ แต่ละกลีบมีลักษณะรียาว 4-5 เซนติเมตร แผ่นกลีบมีสีเหลืองหรือสีครีม ถัดมาตรงกลางดอกด้านในจะเป็นเกสรตัวผู้จำนวนมาก ก้านเกสรตัวผู้ยาวประมาณ 1 เซนติเมตร มีลักษณะคล้ายเมล็ดข้าวสาร ถัดมาตรงกลางสุดจะเป็นเกสรตัวเมียที่มีลักษณะเป็นแท่งกลม และมีปลายเกสรคล้ายฝักข้าวโพด ด้านล่างเกสรจะเป็นรังไข่ ทั้งนี้ ดอกจำปีจะออกดอกได้ตลอดทั้งปี และดอกจะบานในช่วงค่ำ ประมาณ 2-3 ทุ่ม เมื่อบานจะส่งกลิ่นหอมอบอวนไปจนถึงรุ่งสาง
ดอกจำปี ออกเป็นดอกเดี่ยวบริเวณปลายยอด ประกอบด้วยกลีบดอกที่เรียงช้อนกัน 8-12 กลีบ แต่ละกลีบมีลักษณะรียาว 4-5 เซนติเมตร แผ่นกลีบมีสีเหลืองหรือสีครีม ถัดมาตรงกลางดอกด้านในจะเป็นเกสรตัวผู้จำนวนมาก ก้านเกสรตัวผู้ยาวประมาณ 1 เซนติเมตร มีลักษณะคล้ายเมล็ดข้าวสาร ถัดมาตรงกลางสุดจะเป็นเกสรตัวเมียที่มีลักษณะเป็นแท่งกลม และมีปลายเกสรคล้ายฝักข้าวโพด ด้านล่างเกสรจะเป็นรังไข่ ทั้งนี้ ดอกจำปีจะออกดอกได้ตลอดทั้งปี และดอกจะบานในช่วงค่ำ ประมาณ 2-3 ทุ่ม เมื่อบานจะส่งกลิ่นหอมอบอวนไปจนถึงรุ่งสาง
ผล
ผลจำปีมีลักษณะออกเป็นกระจุกแน่น 15-25 ผล/ก้านผล มีก้านผลยาวประมาณ 10-20 เซนติเมตร แต่ละผลมีลักษณะทรงกลม เปลือกผลอ่อนมีสีเขียวอ่อน ผลแก่มีสีเขียมอมน้ำตาล และมีปุ่มสีน้ำตาลกระจายทั่วผล ส่วนผลสุกจะมีสีแดง เปลือกผลค่อนข้างหนา ด้านในผลมีเมล็ดสีดำ 1-4 เมล็ด
ผลจำปีมีลักษณะออกเป็นกระจุกแน่น 15-25 ผล/ก้านผล มีก้านผลยาวประมาณ 10-20 เซนติเมตร แต่ละผลมีลักษณะทรงกลม เปลือกผลอ่อนมีสีเขียวอ่อน ผลแก่มีสีเขียมอมน้ำตาล และมีปุ่มสีน้ำตาลกระจายทั่วผล ส่วนผลสุกจะมีสีแดง เปลือกผลค่อนข้างหนา ด้านในผลมีเมล็ดสีดำ 1-4 เมล็ด
ด้านสรรพคุณ
ใบ
ต้มน้ำรับประทานระงับอาการไอและแก้หลอดลมอักเสบ ดอก บำรุงหัวใจ น้ำมันจากดอก
ทาแก้ปวดศีรษะและตาบวม
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น