ราชพฤกษ์
ราชพฤกษ์
ชื่อพื้นเมือง : ชัยพฤกษ์ ,
คูน , ลมแล้ง
ชื่อสามัญ : Golden shower, Indian laburnum,
Pudding-pine tree, Purging Cassia
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Cassia fistula L.
ชื่อวงศ์ :
Caesalpiniaceae
ด้านนิเวศวิทยา
ถิ่นกำเนิด เอเชียแถบร้อน
ขึ้นตามป่าเบญจพรรณแล้งทั่วไป พม่า ไทย ลาวเวียดนาม อินเดีย มาเลเซีย กำพูชา
เป็นต้น
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ต้นราชพฤกษ์ (ต้นคูน)
เป็นพืชพื้นเมืองในแถบเอเชียใต้
ไล่ตั้งแต่ทางตอนใต้ของปากีสถานไปจนถึงอินเดีย พม่า และประเทศศรีลังกา
โดยจัดเป็นพรรณไม้ขนาดกลาง มีลำต้นสีน้ำตาลแกมเทาเกลี้ยง
มักขึ้นทั่วไปตามป่าผลัดใบหรือในดินที่มีการถ่ายเทน้ำดี
ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเมล็ดแล้วย้ายกล้ามาปลูกในถุงเพาะชำ
เมื่อโตพอแล้วก็ย้ายมาปลูกในพื้นที่
แต่ในปัจจุบันอาจจะใช้วิธีการทาบกิ่งและเสียบยอดก็ได้
แต่โอกาสสำเร็จจะน้อยกว่าวิธีการเพาะเมล็ด
ใบราชพฤกษ์ (ใบคูน)
ลักษณะของใบออกเป็นช่อ
ใบสีเขียวเป็นมัน ช่อหนึ่งยาวประมาณ 2.5 เซนติเมตร
และมีใบย่อยเป็นไข่หรือรูปป้อม ๆ ประมาณ 3-6 คู่
ใบย่อยมีความกว้างประมาณ 5-7 เซนติเมตร และยาวประมาณ 9-15
เซนติเมตร โคนใบมนและสอบไปทางปลายใบ เนื้อใบบางเกลี้ยง
มีเส้นแขนงใบถี่และโค้งไปตามรูปใบ
ดอกราชพฤกษ์ (ดอกคูน)
ออกดอกเป็นช่อ ยาวประมาณ 20-45
เซนติเมตร มีกลีบรองดอกรูปขอบขนาน มีความยาวประมาณ 1 เซนติเมตร กลีบมี 5 กลีบ หลุดร่วงได้ง่าย และกลีบดอกยาวกว่ากลีบรองดอกประมาณ
2-3 เท่า และมีกลีบรูปไข่จำนวน 5 กลีบ
บริเวณพื้นกลีบจะเห็นเส้นกลีบชัดเจน ที่ดอกมีเกสรตัวผู้ขนาดแตกต่างกันจำนวน 10
ก้าน มีก้านอับเรณูโค้งงอขึ้น
ดอกมักจะบานในช่วงเดือนมีนาคมถึงเดือนพฤษภาคม
แต่ก็มีบางกรณีที่ออกดอกนอกฤดูเหมือนกัน เช่น ในช่วงเดือนธันวาคมถึงเดือนมกราคม
ผลราชพฤกษ์ หรือ ฝักราชพฤกษ์ (ฝักคูณ)
ผลมีลักษณะเป็นฝักรูปทรงกระบอกเกลี้ยง
ๆ ฝักยาวประมาณ 20-60 เซนติเมตร และวัดเส้นผ่านศูนย์กลางได้ราว 2-2.5 เซนติเมตร
ฝักอ่อนจะมีสีเขียว ส่วนฝักแก่จัดจะมีสีดำ ในฝักจะมีผนังเยื่อบาง ๆ
ติดกันอยู่เป็นช่อง ๆ ตามขวางของฝัก และในช่องจะมีเมล็ดสีน้ำตาลแบน ๆ อยู่
มีขนาดประมาณ 0.8-0.9 เซนติเมตร
ด้านสรรพคุณ
-ช่วยบำรุงโลหิตในร่างกาย (เปลือก)
-สารสกัดจากลำต้นและใบของราชพฤกษ์มีฤทธิ์ช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระ
(ลำต้น, ใบ)
-สารสกัดจากเมล็ดมีฤทธิ์ช่วยลดระดับคอเลสเตอรอล
(เมล็ด)
-ช่วยรักษาโรคเกี่ยวกับหัวใจหรือถุงน้ำดี
(ราก)
-ราชพฤกษ์มีสรรพคุณช่วยแก้ไข้ (ราก)
-ฝักราชพฤกษ์มีสรรพคุณทางยาช่วยแก้ไข้มาลาเรีย
(ฝัก)
-ช่วยแก้ไข้รูมาติกด้วยการใช้ใบอ่อนนำมาต้มกับน้ำดื่ม
(ใบ)
-ฝักอ่อนมีรสหวานอมเปรี้ยวเล็กน้อย
มีกลิ่นเหม็นเอียน เย็นจัด สรรพคุณสามารถใช้ขับเสมหะได้ (ฝักอ่อน)
-ช่วยแก้อาการกระหายน้ำ (ฝัก)
-เปลือกเมล็ดและเปลือกฝักมีสรรพคุณช่วยถอนพิษ
ทำให้อาเจียน หรือจะใช้เมล็ดประมาณ 5-6 เมล็ด
นำมาบดเป็นผงแล้วรับประทานก็ได้ (เมล็ด, ฝัก)
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น